Η  ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ   ΖΩΗ  

  ΤΟΥ  ΠΟΡΟΥ   ΚΑΙ  ΤΗΣ ΤΡΟΙΖΗΝΙΑΣ

 

                                                                   

                                                                       Κείμενα:  Βασίλης  Παν. Κουτουζής

 

                 Η   οικονομική    κατάσταση    της  περιοχής    Τροιζηνίας,  λίγο   μετά   την Εθνική Παλιγγενεσία, ήταν    τραγική .   Μέχρι   τότε   προεστοί, πρόκριτοι   και  άλλοι   είχαν    διαθέσει,   σχεδόν  τα  πάντα,  για τον Αγώνα.  Γι αυτό  κυριαρχούσαν οι ξένοι, κυρίως  Μαλτέζοι – σύνηθες επώνυμο Μεθανητών.        

        Ετσι, το νεοσύστατο Κράτος,   στα  1822,  είχε  άδειο  ταμείο,  και  οι   προύχοντες   της        περιοχής   μειωμένες δυνατότητες.  Το  τουρκικό  γρόσι   ήταν   υποτιμημένο,  και  τα   νομίσματα   άλλων     χωρών   τα   περισσότερα  κίβδηλα, άρα   χωρίς     αξία.  Η  κερδοσκοπία   ανθούσε.               

      Προ    αυτού του   χάους  -  κυκλοφορούσαν   49  είδη  νομισμάτων- η  προσωρινή διοίκηση  της Ελλάδας, για να καλύψει τις απαιτητικές    ανάγκες, με το νόμο α/18.1.1822,  εξέδωσε  ομολογιακό δάνειο   σε  γρόσια.      

     Όταν ήρθε   ο Καποδίστριας  και  ίδρυσε στην Αίγινα νομισματοκοπείο, «έκοψε» τον πρώτο  ελληνικό Φοίνικα, με εκδότη την Εθνική  Χρηματιστική Τράπεζα:

      ****Αργυρό   των 100  λεπτών (1828), χάλκινο   των  20 λεπτών (1831),  των  10 λεπτών, των  5    λεπτών, και του 1  λεπτού.    Από  τη  μια  όψη  είχε  τον αναγεννόμενο φοίνικα,  και  από   την άλλη   τη   φράση :    «Κυβερνήτης   Ιωάννης  Καποδίστριας   1828».     

                 Παράλληλα    κυκλοφόρησαν  και χαρτονομίσματα  πολλών  φοινίκων.

          Των  Λιμεναρχείων  προυπήρχαν τα Τελωνεία. Στην αρμοδιότητα αυτών,  με το Βασιλικό Διάταγμα  της  9  Σεπτεμβρίου   1833 άρθρο 4   ΦΕΚ   31 1833 υπήχθησαν μερικά ταμεία για την ανταλλαγή των παλαιών Ελληνικών χαρτονομισμάτων.

      Μεταξύ αυτών  στον  Νομό Αργολίδος και Κορινθίας  ήταν:

==  Στον Πόρο της Τροιζηνίας παρά τον  Επιστάτη του Τελωνείου Κ. Σαμάκογλο.

==   Στην Τιπάρηνο (Σπέτσες) παρά τον Επιστάτη του Τελωνείου Π. Καλομοίρη.

==  Στην Υδρα παρά τον Επιστάτη του Τελωνείου Νέγκα.

      Στην νεώτερη Ελλάδα η είσπραξη Δασμών και Φόρων οργανώθηκε  με ψήφισμα του Κυβερνήτη Καποδίστρια την 25η Μαρτίου του 1830. Διοργανώθηκε  η υπηρεσία των Τελωνείων και αποτέλεσε μαζί με τον Ελληνικό Στρατό και το Πολεμικό Ναυτικό μία από τις πρώτες δημόσιες αρχές της απελευθερωμένης πλέον χώρας.

  

      Το 1835 ο Οθωνας βοήθησε πολλούς αγωνιστές να αποκτήσουν χτήματα με διάφορες παραχωρήσεις. O     Βουλευτής  Σπυρίδων Καραμάνος για την εκποίηση:                        

       Από το 1841  καθιερώθηκε η δραχμή. Μετά  περάσαμε   στον «οβολό» , και τελικά πάλι στη δραχμή.

      Τελευταία,  2002, στο €  -ευρώ.

     Με   αυτά   τα νομίσματα, γίνονταν  και οι   συναλλαγές  στην   περιοχή   Τροιζηνίας. Και  με  αυτά, έγινε η όποια   πρόοδος έγινε. Γιατί  τα χρόνια εκείνα ήταν δύσκολα παρά το γεγονός  ότι   συνεχώς  οι   κάτοικοι   αναζητούσαν   νέους  τρόπους  βιοπορισμού  και  ανάπτυξης. Σημαντική  βοήθεια  στην οικονομία της περιοχής  πρόσφερε ο Ναύσταθμος.  Και    φυσικά  οι αγροτικές καλλιέργειες (βλέπε Γεωργία κλπ εδώ) , η κτηνοτροφία,  η ναυτιλία, και   η  αλιεία.

 

         Η ΑΛΙΕΙΑ

 

       Η αλιεία  κατά τα χρόνια   της σκλαβιάς, όπως κι άλλοι  παραγωγικοί κλάδοι,  σημείωσαν καθυστέρηση,   αντίθετα με τη Ναυτιλία  που γνώρισε άνθηση. Ετσι τα  πρώτα χρόνια  μετά  την απελευθέρωση  βρήκαν  την αλιεία σε κατάπτωση. Όμως το νέο  Κράτος εξέδωσε  στις 14-26 Μαρτίου  1834 Βασιλικό Διάταγμα με μέτρα υπέρ  της αλιείας.

    *** Οι ανασκαφές  στο χώρο  του Ναού του Ποσειδώνα  στην Καλαυρία  από το Σουηδικό Αρχαιολογικό Ινστιτούτο   απέδειξαν    ότι  η αλιεία κατά την αρχαιότητα  ήταν   πολύ σημαντική και διαδεδομένη. Βρέθηκαν οστά ψαριών, όστρακα, αγκίστρια, αλλά και μολύβια διχτυών.

    *** Στην  αρχαία  Τροιζήνα  το χταπόδι ήταν ιερό και η αλιεία του απαγορευόταν. Αναφέρεται επίσης ότι σε κάποιες περιπτώσεις τα χταπόδια έβγαιναν στη στεριά και ότι αγκάλιαζαν  δένδρα, ελιές και συκιές, και μάλιστα ότι έτρωγαν σύκα.

    Στα χταπόδια αρέσει η ελιά και βυθίζοντας στο νερό κλαδιά ελιάς, τα χταπόδια τυλίγονταν γύρω τους και έτσι τα αλίευαν.  

 

             

 

  Πεντακοσάρικο  του 1939  στο οποίο , στη μια   όψη εικονίζεται ο Πόρος

  κι ο Θησέας, και στην   άλλη,   νέα  της  περιοχής.    

                                                     ( Προσφορά  του αρχιτέκτονα  Γιώργου   Βασιλακόπουλου).             

 

         

          Η αγορά του Πόρου αρχές 20ου αιώνα   Ζαχαροπλαστείο  και  άνω ραφείο Ζαράρη

 

   

                      Η εξέδρα μπροστά  στου  Μάνεση, εστιατόριο  Θόδωρου Κουλούρη κ.λ.π.

                                                 ΤΟ     ΕΜΠΟΡΙΟ

          Οι κάτοικοι του Πόρου, από πολύ νωρίς  ασχολήθηκαν  με το εμπόριο. Εμπορεύονταν, λάδια, λεμόνια,  κτηνοτροφικά  προϊόντα  και   ψάρια,  χρησιμοποιώντας  μεγάλα  καϊκια.

      Ένα  άλλο  είδος  που εμπορεύονταν   κατ  αποκλειστικότητα   ήταν  το  νερό. Ο Πρόδρομος   Βαϊάννης  το 1900,  (κι άλλοι  μετά), είχαν  υδροφόρες  και μετέφεραν  νερό από  τον Πόρο  στον Πειραιά, και   υδρευόταν   η περιοχή της πρωτεύουσας-ως το 1930. Το  νερό  το έπαιρναν  από  τις πηγές Σακελλάρη, στο Καραπολίτι.    Στην  παραλία της περιοχής, υπήρχε  τεράστια δεξαμενή - σχεδόν ακέραιη, 100 ετών,  υπάρχει και  σήμερα.

          Αργότερα  έπαιρναν νερό από του  Ιάκωβου  Τομπάζη, και  από   τους  Μύλους Τροιζήνας.

         Σε ότι αφορά τον  Ιάκωβο Τομπάζη, το νερό ήταν  πηγαίο και έτρεχε άφθονο  στο κτήμα  που είχε πάνω  από το δρόμο, στην Απάθεια - αυτό που το 1975  αγόρασε  ο εφοπλιστής κ. Χατζηιωάννου- και υπήρχαν και οι  νερόμυλοι. Με σωλήνες το μετέφερε σε μια στέρνα  500  κυβικών  και από  εκεί  στην ακτή, εκεί  που  σχηματίζεται  ένα μικρό ακρωτήρι, και  φόρτωνε  μικρά υδροφόρα πλοία  που το μετέφεραν στον Πειραιά  και το πουλούσαν με κάρα. Αυτό που έμεινε  γνωστό "ως νερό του  Πόρου".

       Εδώ  και  πολλά  χρόνια από  τον Πόρο νερό παίρνει  η Υδρα, με  την υδροφόρα της,  από τη γεώτρηση  Δημητρίου  Δεμάγκου,  ο οποίος υδρεύει  και τη βίλα Λαμπράκη στην  Πέρλια.

        Νερό πουλούσαν και  οι Γρώμαν. Και σήμερα ακόμη, 2004, στο κτήμα  Γιάννη Γρώμαν, υπάρχει  πυργίσκος  παλαιού υδραγωγείου, δίπλα στον επαρχιακό δρόμο.

 

             

        Η δεξαμενή   Σακελλάρη                  Οι  νερουλάδες  του Πειραιά

 *****Στα 1930, τα νερά της Τροιζηνίας εκμεταλλευόταν και η " Επιχείρηση Υδάτων  Πόρου  ΠΑΠΠΑ", που υδροδοτούσε τον Πόρο. Κατωτέρω απόδειξη είσπραξης   από τον Ιωάννη Μαγδαληνό, έτους 1931.

   

                         Προσφορά  του αρχιτέκτονα κ. Γιώργου Βασιλακόπουλου

Ώσπου φθάσαμε, τα τελευταία  χρόνια, στην παραγωγή  και   το   εμπόριο  λουλουδιών, αλλά  και  βιομηχανικών  και  βιοτεχνικών προϊόντων.     Δείτε για Υδρευση.                                         

                                        ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ  -   ΒΙΟΤΕΧΝΙΑ   

        Στον τομέα  της βιομηχανίας-Βιοτεχνίας υπήρξαν  κάποιες αναλαμπές, αλλά όχι   με  σημαντικές   επιδόσεις. Το 1821 βρήκε  σοβαρή  οικοτεχνία.      Από το  1821  και  μετά,  είχαμε το χαρτοποιείο του 1826, τους  ταρσανάδες   και μετά  τα  Ναυπηγεία  του Καποδίστρια. Νωρίς   δημιουργήθηκαν   πολλά ελαιοτριβεία, το εργοστάσιο   χειροτεχνίας   που   ίδρυσε  ο Καραμάνος το   εργοστάσιο  αιθερίων ελαίων  του    Τομπάζη,   συσκευαστήρια   εσπεριδοειδών,    την  Ηλεκτρική,    το  παγοποιείο   Βαϊάνη, βιοτεχνίες  παραγωγής  τυροκομικών   προϊόντων , και τα  εργαστήρια   παραγωγής   αναψυκτικών,  με το "κιτρικό οξύ"- λεμονάδες, που στα  1870 ήταν στο φόρτε τους και ήταν πολλά κατά μήκος της παραλίας  του Πόρου. Τότε  ανθούσε  το Λεμονοδάσος  και άλλα  λεμονοπερίβολα.

       Σε κάρτα  του επισκέπτη του  Πόρου Π. Ν. Βασιώτη, 1907, αναφέρεται   η επίσκεψή  του  σε εργοστάσιο, αλλά  δεν γράφει ποιο.

 

                  

               Μεταφορές  με κοφίνια          Ο πλανόδιος μανάβης στα σοκάκια του Πόρου

         Ώσπου φτάσαμε   στην  τελευταία   τριακονταετία, που  εκτός από μερικά  που διατηρήθηκαν,   δημιουργήθηκαν  ακόμη  βιομηχανίες επεξεργασίας μαρμάρων,   επίπλων,  τσιμεντολίθων,  και   βιοτεχνίες   πλαστικών  σωλήνων  και άλλων ειδών (Ντολιόπουλος),   ενδυμάτων,  κουρτινών,   υφαντουργίας, πλεκτικής,  ζαχαρωδών προϊόντων, ειδών λαϊκής τέχνης, εργοστάσιο   εμφιαλώσεως  και εξαγωγής  ελαίου  (Γρώμαν), και άλλα με διάθεση των προϊόντων  τους και εκτός επαρχίας, ακόμη και  στο εξωτερικό,  πολλά ιχθυοτροφεία   σε Πόρο - Γαλατά – Μέθανα, και πάρκιγκ   κοτέρων στην Πλάκα (Ιωαν. Καράμπαμπας).  

      Σήμερα,  2004,  από το Τελωνείο  του Πόρου εξάγονται εσπεριδοειδή (ΑΥΓΕΡΙΝΟΣ ΑΕ), Πλαστικά (ΝΤΟΛΙΟΠΟΥΛΟΣ ΑΕ) και    φυτά-άνθη  (ΚΩΣΤΕΛΕΝΟΙ ΑΕ).

 

      ΔΕΙΤΕ  ΓΙΑ  ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΕΣ  ΚΑΙ  ΚΑΤΑΣΤΗΜΑΤΑ 

     ΤΩΝ   ΧΡΟΝΩΝ    1875    και 1914 -1930

                                                                                                       

                                 Η  ΚΕΡΑΜΟΠΟΙΕΙΑ     ΣΤΟΝ  ΠΟΡΟ

         Πριν από 130  χρόνια   ο Πόρος είχε  πολλά κεραμοποιεία    και τουβλοποιεία.   Σήμερα  εν  έτει  2.003,    ο προϊστάμενος   του  Γραφείου  Πολεοδομίας  Πόρου,  αρχιτέκτονας   κ.  Γιώργος Βασιλακόπουλος,  ( κατάγεται από την Αλωνίσταινα Αρκαδίας ) έχει  διακοσμήσει  το   γραφείο   του  με    συμπαγή  τούβλα  και   διάφορα διακοσμητικά  Τροιζηνιακής   κατασκευής – που βρέθηκαν  κατά    την   κατεδάφιση παλιών  οικοδομών-  και φέρουν  ανάγλυφες τις  επιγραφές:

 

 « Κεραμοποιείον  ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ» , «ΞΕΝΑΚΗΣ ΕΝ ΠΟΡΩ»(Βίδι),   «ΑΔ & ΣΙΑ  ΕΝ  ΠΟΡΩ», «ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ»,  «ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ   ΤΡΑΓΑΝΑΣ». Το τελευταίο κεραμοποιείο – τουβλοποιείο  ήταν του Γεωργίου  Μπουρίτη, στο Βίδι, κοντά στη   σημερινή Παναγίτσα,  που λειτούργησε  από το 1915 ως το 1935, κι έφτιαχνε  τούβλα , κεραμίδια,   στάμνες κ.ά.  Η επεξεργασία   και  η τέχνη του πηλού, ήταν   γνωστή  από  τα  πανάρχαια χρόνια ,  κι έφτιαχναν  κεραμικά, αγγεία και  πλίνθους- τούβλα- άψητα και ψημένα στον ήλιο,  με τους  οποίους έχτιζαν  σπίτια και ναούς.  Επισημάνθηκαν   και  «καμίνια»  σε Τροιζήνα- Καλλονή.

      Τέτοιοι  είχαν χρησιμοποιηθεί  και  στο ναό  του Ποσειδώνα στην Καλαυρία. Κατάλληλο χώμα, άργιλος υπάρχει  και  σήμερα   στην Κοκκινιά  Τροιζήνας,   και ,  σε  μικρή έκταση,  στην  ΑΥΡΑ- Καραπολίτι- , στη  θέση  Βένου-  κιτρινοκόκκινο.  Σήμερα   από  την    Κοκκινιά  παίρνουν    κόκκινο   χώμα   και   χτίζουν τους  φούρνους, ενώ  χιλιάδες  κομμάτια  από   κεραμοειδή  πολλών   χρόνων  είναι   διασκορπισμένα  εδώ και κει.   Φαίνεται  πως η   Κοκκινιά, πήρε  το  όνομά  της  από  το κόκκινο  χώμα.

   Το  Δεκέμβρη του 2005  βρέθηκε  στο Ασκέλι του Πόρου  αρχαίο κεραμοποιείο.

                                          ΠΟΛΛΟΙ  ΜΥΛΟΙ    ΣΤΗΝ  ΠΕΡΙΟΧΗ

          

Συγκρότημα 3 νερόμυλων στον Ποταμό***.     Ερείπια νερόμυλου  στην Απάθεια                  και  στο Βλυχό.

     Το πόσο παραγωγική ήταν ανέκαθεν η περιοχή της Τροιζηνίας σε λάδι και σιτάρι το αποδεικνύουν τα πολλά λιτρίβια και οι πολλοί νερόμυλοι. Σε ότι αφορά στους τελευταίους εντοπίστηκαν 28 νεώτεροι και ίχνη 2 αρχαίων.

* 2 αρχαίοι στο Χρυσορρόα, στην Τροιζήνα,  αριστερά όπως κατεβαίνουμε το ποτάμι από το Διαβολογέφυρο.

* 7 νεώτεροι στην Τροιζήνα: δεξιά όπως κατεβαίνουμε το ποτάμι, Λώρη, Γαλουτζή - δίπλα του είχε ελαιοτριβείο-, Χρυσόστομου Μάντζαρη(Πλάτανος),Αθανασίου,Πικασσέτου,  κ.ά. Από αυτούς ο νερόμυλος του "πλάτανου" είναι ο μόνος που διασώζεται  σε καλή κατάσταση, και πρέπει να διατηρηθεί. Κολλητά στο μύλο  ήταν και ο φούρνος.

* 5  στο Μεγάλο Ποτάμι- συγκρότημα τριών νερόμυλων, Πικασσέτου, Τζίγκου ( πιο πάνω από την Καλλονή, λέγεται ότι λειτουργούσε μέχρι τη δεκαετία του 60). Οι παλιότεροι θυμούνται άλλον έναν   οποίος έχει τελείως καταστραφεί.

* 2 στην Απάθεια μέσα στο κτήμα πρώην Τομπάζη.

* 5 στον οικισμό Καραντζά- στα Κατσαντωνέϊκα  και στα Θεοδωροπουλέϊκα.

* 1 στην πηγή «Μύλος» έξω από τη Δρυόπη.

* 1  στο Γλυφό ή Βλυχό, Καλλονή, δίπλα στη θάλασσα.

* 4 στο  Λεμονοδάσος, τρεις ερειπωμένοι  κι ένας του Καρδάση  διαμορφωμένος με αλλαγή  χρήσης   - λέγεται ότι πολύ παλιά υπήρχαν 10.              

* 3  στο  Φουρκαρί,  στη Μπινιάρα.

                      

                       Ο  μύλος του "Πλάτανου" με το φούρνο.                   Το στόμιο  του συλλέκτη

                                                                                                                   νερού, αρχαίου μύλου στο

                                                                                                                             Χρυσορρόα.

      Σε  ότι αφορά στους ανεμόμυλους, εντοπίστηκαν  4, δύο στον Πόρο, ένας στη Νήσιζα  Δρυόπης  και ένας στην  Παναγίτσα, στα Τσελεβίνια.

          Δείτε σχετικά  και το γενικό χάρτη  της Τροιζηνίας.

 

     ΤΑΧΥΔΡΟΜΕΙΟ -ΤΗΛΕΓΡΑΦΕΙΟ  - ΤΗΛΕΦΩΝΑ (ΤΤΤ)

 

     Από τις  φρυκτωρίες  (φωτιές στις κορφές των βουνών), τα σήματα  με δαυλούς  ή φανούς , και τους  ειδικούς   αγγελιοφόρους,  η Τροιζηνία  και  ο Πόρος,  πέρασαν  στο ταχυδρομείο  το  1828 που  ίδρυσε  ο Καποδίστριας. Το 1826  είχε  προσπαθήσει να δημιουργήσει ταχυδρομείο στον Πόρο  ο στρατηγός Φαβιέρος  αλλά δεν τα κατάφερε.  Το τηλεγραφείο υπήρχε το 1912, όπως συμπεραίνεται,  από το γεγονός   ότι ο  αεροπόρος Δημήτριος  Καμπέρος  έστειλε  τη  χρονιά αυτή,  στον Πόρο,  τηλεγράφημα  από  την Υδρα. Το τηλεγραφείο αυτό  λειτουργούσε με σήματα  Μορς, και πρέπει  να  ήταν  ασύρματο.  

      Οσο  για  τα  τηλέφωνα,  το   πρώτο χειροκίνητο   μπήκε  σε τηλεφωνείο   του  Πόρου πριν το 1930, όπως αναφέρει  ο "ΟΔΗΓΟΣ  ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ" έκδοση Πυρσού 1930, και  μετά  το 1940,   μπήκαν ορισμένα – χειροκίνητα πάλι, σε υπηρεσίες, καταστήματα  και σπίτια.  Την εποχή εκείνη ο Πόρος, η πόλη, είχε  4.539 κατοίκους, από τους οποίους οι  2.200  ήταν άνδρες.

         Μετά  το 1949,  όταν ιδρύθηκε  ο ΟΤΕ, το  υποκατάστημα του  Πόρου, στεγάστηκε σε κτίριο μεταξύ   των καταστημάτων  Κουνέλη και  Μέλλου.  Πρώτος προϊστάμενος ήταν  ο Ιωάννης Βουρδαχάς.   

      Τότε μπήκαν περισσότερα τηλέφωνα σε Πόρο-Γαλατά.  Η σύνδεση των   τηλεφώνων  γινόταν  μέσω  κέντρου, στο οποίο  πρώτοι χειριστές  ήταν ο Νίκος Ορφανόπουλος και ο Νίκος Κιζάνης.  Μετά προστέθηκαν   οι   Μαριάννα Κυριακάκη, Στέλλα Τσοβού,  Ελένη Αντωνίου,  Ελευθ.  Ρίτσου, Ρέα   Παπαιωάννου,   Καίτη Κούλη   και  άλλες. Τότε  η περιοχή Τροιζηνίας είχε  450 τηλέφωνα περίπου.

       Η Αστική τηλεφωνία έγινε  αυτόματη  το 1964, όταν λειτούργησε  το νέο κτίριο του ΟΤΕ στον  Πόρο, δίπλα  στου  Κουρμουλάκη.  Η υπεραστική  τηλεφωνία αυτοματοποιήθηκε   το 1980.

 

 

   Το 1966  ο Πόρος και ο Γαλατάς  είχαν 273  τηλέφωνα. Ανω τηλεφωνικός κατάλογος της εποχής.

                      ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΑ  ΣΕ  ΠΟΡΟ  -  ΓΑΛΑΤΑ

              

    Στις   φωτογραφίες (του 1933 και του 1953 )  βλέπουμε τα πρώτα ταξί  - το ένα είναι του Ι. Σακελλάρη-  και  τα πρώτα λεωφορεία στην Κολώνα. Στο Γαλατά  -προπολεμικά- φορτοεπιβατικό είχε ο Αθ. Ψυχογιός, και ο  Αναστ. Μπέλλος  στην Τροιζήνα. Μετά τον πόλεμο ήρθαν και τα πρώτα λεωφορεία,   του  Γκίκα Μάγειρα, του Χρήστου Τσαμαρδά, του  Σπυράγγελου  Δημητράτου,  και στον Πόρο του  Σταμάτη   Μάνδηλα και  του Γιάννη Παπούλια.

 

       Λεωφορείο  Τσαμαρδά       Λεωφορείο  ΚΤΕΛ   

 

     Μετά    την   Κατοχή, το 55, ταξί στο  Γαλατά   είχε ο  Ιωακείμ Οικονομίδης , και   μετά ήρθαν του Νικόλα  Πολλάλη, του Τάκη Καϊκα,  το 1966 του Απ. Λέκκα,  του Σάββα Νανίδη, Ε. Πολλάλη  και ύστερα άλλα.  

     Στον Πόρο το πρώτο ταξί  -μεταπολεμικά- είχε ο Αθ.  Αθανασίου, μετά ο Γιάννης Πολλάλης, και ο Αθ. Τάμαρης.  Το 1962, το ταξί του Αθανασίου αγόρασε ο Ηλίας Κουτουζής, και μετά ήρθαν  κι άλλα.   

 

 Μια φωτογραφία  που πάντα προκαλεί την  περιέργεια: Ι.Χ. σε δυο βάρκες. Μεταφέρεται  από το Γαλατά  στον Πόρο, (1952)  αφού δεν υπάρχει  φέρρυ  μπωτ. Πρόκειται για το μικρό αυτοκινητάκι  του Ευάγγελου Μέλλου,  που ήταν και το πρώτο ΙΧ  στον Πόρο.

        Η μεταφορά αυτή  έγινε την ίδια εποχή που ο μακαρίτης  ο Βαγγέλας  Τουμπατζής, με μια  μεγάλη βάρκα, μετέφερε  από Πόρο -Γαλατά και αντίστροφα,  μόνο άλογα, μουλάρια και γαϊδούρια.

 

   ΕΝΑ  ΠΑΛΙΟ   ΛΕΩΦΟΡΕΙΟ   ΤΗΣ   ΤΡΙΠΟΛΗΣ

 

 ΤΑ  ΘΡΥΛΙΚΑ - ΙΣΤΟΡΙΚΑ   ΜΙΝΙ  COOPER  ΣΤΟΝ  ΠΟΡΟ  

 

     O   ΜΑΥΡΑΓΟΡΙΤΗΣ

 

    Η λέξη είναι σύνθετη και αποτελείται από τη λέξη μαύρη, δηλ. Παράνομη και τη λέξη αγορά. Δηλαδή παράνομη αγορά και πώληση. Η παρανομία έγκειται στο ότι αυτοί οι άνθρωποι αποκρύπτουν συνήθως είδη πρώτης ανάγκης ή απαγορευμένα είδη και τα πουλάνε πιο ακριβά. Έτσι κερδίζουν πολλά χρήματα. Συνήθως αυτοί που το κάνουν έχουν ανθρώπους που τους βοηθάνε, καμιά φορά έχουν και για βοηθούς όργανα της τάξης.

     Αυτό το είδος εμφανίστηκε κατά την διάρκεια του μεσοπολέμου και αναπτύχθηκε με γρήγορους ρυθμούς κατά την περίοδο της Γερμανικής Κατοχής, και φυσικά και στην Τροιζηνία . Συνεργαζόντουσαν με τους Γερμανούς, λάδωναν και εξασφάλιζαν την άνετη κίνηση  τους. Συνήθως αγοράζανε μεγάλες ποσότητες λαδιού και γενικά τρόφιμα τα αποθήκευαν και στη συνέχεια τα πουλούσαν σε μεγάλες τιμές. Εκμεταλλευόντουσαν την δυστυχία και την πείνα του κόσμου. Αυτό συνεχίζεται ως και σήμερα και εξακολουθεί να είναι παράνομο. Σήμερα το βλέπουμε με την εκμετάλλευση των ξένων εργατών καθώς και στην λαθραία

μεταφορά μεταναστών.

    Οι άνθρωποι αυτοί είναι πονηροί. Έχουν την ικανότητα να σε ξεγελάσουν. Γι' αυτό προσοχή... οι σημερινοί μαυραγορίτες δεν πουλάνε λάδι... αλλά μπορεί και εμάς τους ίδιους!!!

 

    Ο   ΓΑΝΩΜΑΤΗΣ

 

    Πριν πολλά χρόνια υπήρχαν  στην Τροιζηνία επαγγέλματα που με την εξέλιξη του πολιτισμού εξαφανίστηκαν. Ένα απ αυτά είναι του γανωματή - καλατζή ή καλαϊτζή. Η ονομασία αλλάζει από περιοχή σε περιοχή. Ο γανωματής ήταν ο άνθρωπος που συντηρούσε τα μαγειρικά σκεύη. Με μια μεγάλη τσάντα φτιαγμένη από λινάτσα στην πλάτη, γύρναγε από χωριό σε χωριό, από γειτονιά σε γειτονιά φωνάζοντας "γανωτηηής... χαλκώματα γανώνωωωω...".

 

     

     Τη δουλειά του ήταν δύσκολο να την κάνει κάποιος άλλος. Μάζευε λοιπόν χάλκινα τετζέρια, τηγάνια, μπρίκια, λεβέτια, ταψιά, καζάνια κ.α. Η συντήρηση τους γινόταν συνήθως σε ανοιχτό χώρο. Τα εργαλεία που είχε ήταν το αμόνι (σιδερένιος κορμός με μύτη στο κάτω μέρος όπου το βάζανε στη γη), το σφυρί, η τσιμπίδα, η σιδερωστιά (σιδερένιο τρίγωνο) και τριμμένη πέτρα σαν άμμος.

    Όποια ήταν χτυπημένα ή στραβά τα έβαζε πρώτα στο αμόνι και με το σφυρί τα ίσιωνε. Στη συνέχεια έσκαβε δύο λακκούβες στο χώμα. Στη μια λακκούβα τοποθετούσε τα σκεύη, τους έριχνε την άμμο και τα έτριβε καλά.   Στα μεγάλα  σκεύη όπως ήταν τα καζάνια έμπαινε μέσα και τα έτριβε με τα πόδια. Μετά τα καθάριζε από την άμμο καλά μ' ένα πανί και τα πέρναγε με σπίρτο (σημερινό ακουαφόρτε). Μετά τ' ακούμπαγε πάνω στη σιδερωστιά στην διπλανή τρύπα. Εκεί έλιωνε το καλάι (κασσίτερος) μέσα σ' ένα μπρίκι, όσο χρειαζόταν, ανάλογα με το πόσα σκεύη είχε και το έριχνε μέσα στα καθαρισμένα σκεύη. Έπαιρνε με την τσιμπίδα βαμβάκι και άλειφε με τέχνη το καλάι μέσα στο σκεύος. Όσο πιο καλός ήταν ο πελάτης τόσο πιο πολύ καλάι έβαζαν. Μετά έριχνε κρύο νερό για να παγώσει το καλάι και τέλος με ένα μάλλινο πανί τα γυάλιζε. Καμιά φορά σε κάποιο σκεύος τύχαινε να έχει φύγει το χερούλι.

    Τότε έπαιρνε κουτιά από γάλα και με ψαλίδι έκοβε λωρίδες τις έστριβε και έφτιαχνε καρφιά και τα επιδιόρθωνε.

    Αφού τελείωνε τα επέστρεφε στα σπίτια από όπου τα είχε πάρει. Κάποιοι τον πλήρωναν με χρήματα και όσοι δεν είχαν του έδιναν λάδι, σιτηρά ή ότι άλλο τους έλεγε ότι είχε ανάγκη για το σπίτι του.

     Υπήρχαν μέρη όπου δεν υπήρχαν πολλοί να κάνουν το επάγγελμα και αυτός που υπήρχε γύρναγε στις γύρω περιοχές, λείποντας για μεγάλα διαστήματα από το σπίτι του.

 

                ΧΑΘΗΚΑΝ   ΟΙ  ΡΗΤΙΝΟ – ΣΥΛΛΕΚΤΕΣ

 

        Αλλοτε  στα τέλη  του Οκτώβρη  τέλειωνε  και το μάζεμα  του ρετσινιού. Τώρα στην περιοχή του Πόρου  κανείς  δεν ασχολείται κι ας επιδοτείται  σημαντικά.

       Κατ' εξοχήν εκμεταλλεύσιμο προϊόν του δάσους είναι η ρητίνη ή το ρετσίνι και παλαιότερα ο φλοιός του πεύκου, που χρησίμευε για τη βαφή των διχτυών των  ψαράδων   - το λεγόμενο «πετίκι».  

          Η παραγωγική  διαδικασία γινόταν ουσιαστικά από εμπόρους που μεσο­λαβούσαν μεταξύ δασοϊδιοκτητών και ρητινοσυλλεκτών,  που εμφανίζονταν  ως εκμισθωτές στους πρώτους και ως μισθωτές στους δεύτερους. Το μίσθωμα ονομαζόταν «κεσίμι» ή «γκεσέμι» και οι συμφωνίες γίνονταν προφορικά στα καφενεία και τις ταβέρνες.

        Η περίοδος ρητινοσυλλογής οριζόταν από τα μέσα περίπου του Απριλίου και τελείωνε στα τέλη Οκτωβρίου. Αρχικά κόβονταν τα χα­μηλό κλαριά των δέντρων και καθαριζόταν ο περιμετρικός χώρος των -- πεύκων που θα ρητινεύονταν. Ύστερα ακολουθούσε το πελέκημα των πεύκων. Ο ρετσινάς πελεκούσε το πεύκο μ' ένα σκεπάρνι, κάνοντας στο κάτω μέρος του κορμού μια κάθετη αποφλοίωση 5-8 εκατοστών. Στη βάση της κοπής αυτής σφήνωνε ένα σιδερένιο κύπελλο, και εκεί  έσταζε το δάκρυ. Την επόμενη χρονιά  όταν  πελεκούσαν τα πεύκα, ξεκινούσαν από την κορυφή της παλαιάς αποφλοίωσης προς τα   πάνω.

       Κάθε  15 με 20 μέρες ο ρετσινάς αφαιρούσε τη συγκεντρωμένη ποσότητα από το κουτάκι και το έβαζε σ' ένα δοχείο. Έπειτα, το ρετσίνι  μαζευόταν  σε ειδικούς  χώρους τα «σπιθάρια»   για  να πουληθεί.

 

     Δείτε  και για  άλλα επαγγέλματα.

 

     Επαγγέλματα που φεύγουν και Επαγγέλματα που έρχονται

 

  Ερευνα  για τα επαγγέλματα που φεύγουν και επαγγέλματα που έρχονται  έκαναν  μαθητές  και μαθήτριες του   1ο ΕΠΑΛ ΑΣΠΡΟΠΥΡΓΟΥ 

   Επιβλέποντες  καθηγητές: Διαμαντόπουλος Κωνσταντίνος – καθηγητής Θεολογίας,  Λάμαρη Αναστασία-καθηγήτρια Αγγλικής Φιλολογίας.

 

    Ο πεταλωτής, ο καλιγωτής, ο αλμπάνης. Στο Γαλατά, στα 1950, 

 τα ζώα καλίγωναν οι αδελφοί Κόντε, που είχαν και σαμαράδικο, δίπλα στον Αγιο Νικόλαο.

                     

                                    ΠΟΡΟΣ, ΓΑΛΑΤΑΣ,  ΤΡΟΙΖΗΝΙΑ   ΣΗΜΕΡΑ

 

      *** Το 2.004  βρίσκει τον Πόρο  πολύ απλωμένο,  με στούντιο  υγείας και ομορφιάς, ινστιτούτο  αισθητικής, σχολή  χορού  με αξιόλογο χορευτικό συγκρότημα, γυμναστήριο, κινηματογραφική λέσχη,   πολλά ταξιδιωτικά  και  τουριστικά γραφεία, πολλά   σούπερ μάρκετς  - μερικά στο Ασκέλι  που απλώνεται σε ξεχωριστή  πολιτεία με  καφετέριες  ταβέρνες  κ.λ.π.- Ναυτικούς   και Αθλητικούς  ομίλους, τη Χατζοπούλειο  Βιβλιοθήκη  του Δήμου, το  διώροφο  αρχαιολογικό Μουσείο,   πολλούς Αλβανούς  εγκατεστημένους  στον Πόρο και το Γαλατά -  με τηλέφωνο στα σπίτια τους -,   και πολλά  άλλα, που του δίνουν  την   κοινωνική όψη   μεγαλούπολης.

      Πολλοί αλλοδαποί, Ευρωπαίοι  και άλλοι έχουν  βίλες – από χρόνια- στη Βαγιονιά, Καραπολίτι- ΑΥΡΑ,  Αλυκή, κι αλλού.

      Στον Πόρο  υπάρχουν  επίσης  επιχειρήσεις   εφοδιασμού  των γιώτ.

  Στον Πόρο  ιδρύθηκε  πρόσφατα  (2003) ο Πολιτιστικός  Σύλλογος Γυναικών Πόρου " Η ΠΟΡΙΩΤΙΣΣΑ" που  παρουσιάζει  έντονη δραστηριότητα.

      Είναι κοσμοπολίτικος, αλλά ακριβός, γι αυτό  και  πολλοί  προτιμούν  το Γαλατά   για φαγητό, γιατί  είναι πολύ  πιο φθηνά τα εστιατόρια και οι  ταβέρνες.

   Ένα άλλο είναι ότι  στο Γαλατά, υπάρχουν καταστήματα που δεν υπάρχουν  στον Πόρο και τραβάνε πελάτες.

    Ο Γαλατάς έχει μέλλον. Ηδη έχει πάψει να ζει  στη σκιά του Πόρου.   

    Στο  Γαλατά λειτουργεί εργοστάσιο εμφιαλώσεως-εξαγωγής   λαδιού (του Γιάννη Γρώμαν), ο  οποίο προωθεί  προϊόντα σε χώρες  της ΕΕ, και άλλες.

   Στο Γαλατά υπάρχει  κάμπιγκ, πάρκιγκ κοττέρων   στην Πλάκα  -από χρόνια- και στον Πόρο  σχολές Σκί- Νεώριο, Ασπρος  Γάτος, Ασκέλι.

      Στο  Γαλατά   έχει  την έδρα του   ο  Πολιτιστικός Σύλλογος Γαλατά  « Οι  φίλοι  της  παράδοσης» - διαθέτει  χορευτικό συγκρότημα  με  επαγγελματικές δυνατότητες, οργανώνει εκδηλώσεις όπως τα « Σαρώνεια» - και η Θεατρική  Σκηνή  Τροιζηνίας που  οργανώνει πολύ αξιόλογες  θεατρικές παραστάσεις.

      Υπάρχουν  και γυμναστήρια  στο  Γαλατά.    

     Οι   βάρκες  που εξυπηρετούν τη  συγκοινωνία Πόρου-Γαλατά, Νεωρείο   και Μοναστηριού είναι πια μεγάλες και πιο σύγχρονες.

     Τουριστικά πλοιάρια   κάνουν  εκδρομές στην Υδρα, Σπέτσες και αλλού.

     Ολόκληρη   η περιοχή Τροιζηνίας   είναι ακόμα «μπερδεμένη»  ενώ   περνάει  από την αγροτική παραγωγή στον  τουρισμό. Εχει απ όλα.

      Στην Τροιζηνία  υπάρχουν πολλές ανθοκομικές επιχειρήσεις, από τις σημαντικές καλλιέργειες  που κάνουν και  εξαγωγές από το Τελωνείο του Πόρου, και συνάμα  πολλές οργανώσεις, γεωργικές ενώσεις   και  συνεταιρισμοί. Υπάρχουν  επίσης  Επαγγελματικά   και εργατικά  σωματεία, και διάφοροι άλλοι σύλλογοι, όπως  Κυνηγών, Φιλάθλων κ.α.

     Αξιοσημείωτο  είναι ότι εκτός  από τα  δημοτικά της περιοχής, τα  γυμνάσια  Πόρου, Γαλατά, Μεθάνων, και τα Λύκεια  Γαλατά, Πόρου, ο Γαλατάς έχει  Ινστιτούτο Επαγγελματικής   Εκπαίδευσης ( ΙΕΚ)  και Τ.Ε.Ε. Επίσης υπάρχουν  νηπιαγωγεία   στον Πόρο, το Γαλατά  και την Τροιζήνα.

       Η  Ναυτική Βάση και το Κέντρο Εκπαίδευσης Νεοσυλλέκτων  του   Πόρου, δίνουν μια ξεχωριστή νότα ζωής, ιδιαίτερα   τις περιόδους   που οι συγγενείς επισκέπτονται  τους νεοσύλλεκτους.

       Στον Πόρο   υπάρχει Κρατικός  Παιδικός  Σταθμός  και εκτός  από τις βασικές  δημόσιες  υπηρεσίες  και οργανισμούς, υπάρχουν ακόμη Ειρηνοδικείο, Υποθηκοφυλάκειο, ΟΤΕ, ΔΕΗ, Πολεοδομικό Γραφείο, παράρτημα του Οίκου του Ναύτου,   ΙΚΑ, ΟΑΕΔ, ΚΑΠΗ, Λιμενικό Ταμείο  κ.α.  

        Στο Γαλατά λειτουργούν  θερινές κατασκηνώσεις   του Υπουργείου  Υγείας.

        Στο Γαλατά υπάρχει Σχολή Οδηγών, και  ναυπηγοξυλουργείο. Γενικά στην περιοχή  υπάρχει  επάρκεια  υπηρεσιών.

       Με επίκεντρο  το Κέντρο  Υγείας Γαλατά, ο τομέας της υγείας εξυπηρετείται   από τα  περιφερειακά  ιατρεία   Πόρου, Καλλονής  Καρατζά, Μεθάνων και τον Υγειονομικό σταθμό του Δήμου  Πόρου.

       Στο Γαλατά υπάρχουν  κτηνιατρείο, Δενδροκομικός  Σταθμός,( δείτε  σχετικό άρθρο),  ΚΤΕΛ, Λιμενικό Ταμείο, και Πυροσβεστική.

         Στα Μέθενα υπάρχουν και γραφεία  του ΕΟΤ , λόγω των  Λουτρών.

        Στον   Πόρο  έχουν καταστήματα  οι Τράπεζες  Εθνική, Αγροτική,  Εμπορική, και  ΑΛΦΑ, και ΑΤΜ η EUROBANK. Η ΑΛΦΑ  έχει  κατάστημα  και στο Γαλατά,  ενώ η Εμπορική  και η ΕΘΝΙΚΗ  έχουν  μηχανήματα  αυτόματης  ανάληψης χρημάτων.

       Η  Εθνική έχει  κατάστημα  και στα Μέθενα.

       Ολοκληρώθηκε   ο  περιφερειακός  δρόμος  Μεθάνων, με τη διάνοιξη του τμήματος  Μακρυλόγγου -  Καμμένης Χώρας. Ηλεκτροφωτίσθηκαν  τα χωριά  Μεγαλοχώρι,  Κουνουπίτσα ,Κυψέλη (δημόσιοι χώροι).

       Δημιουργήθηκε  Δημοτικό γυμναστήριο   στα Μέθανα, και ολοκληρώθηκε  το νέο  λιμάνι  και    το έργο ύδρευσης.

     Στην περιοχή υπάρχουν πολλοί ιχθυολόγοι, λόγω των ιχθυοτροφείων, τα οποία προωθούν προϊόντα τους –ψάρια - στις χώρες της ΕΕ ( ΓΡΙΒΑΣ).

      Παλιότερα  ο Πόρος  παρήγαγε και ρετσίνι  από τα πολλά πεύκα, τώρα όμως αυτός ο κλάδος έχει εγκαταλειφθεί  και πολλές επιδοτήσεις πάνε χαμένες.

 

      

      Οι  βιότοποι- υγρότοποι  της Τροιζηνίας και ιδιαίτερα εκείνος της Ψήφτας -Φοιβαία Λίμνη-είναι από τους  πιο καλά διατηρημένους  και προσφέρουν- και  ελπίζουμε   να συνεχίσουν να προσφέρουν και στο μέλλον  - τροφή   και   ανάπαυση  στα περαστικά πουλιά.  Χαλκόκοτες, ερωδιοί,  σκαλίδρες  και πολλά   ακόμη   από   τα 422 είδη  πτηνών, προσφέρουν ένα   σπάνιο θέαμα  στους εραστές  της φύσης αλλά και μια νότα αισιοδοξίας   για  όλους  όσους πιστεύουν πως το  παιγνίδι για τη φύση δεν έχει ακόμη χαθεί.

 

  ΒΛΕΠΕ ΚΑΙ  ΓΕΩΡΓΙΑ  ΚΤΗΝΟΤΡΟΦΙΑ

  

© ΤΡΟΙΖΗΝΙΑ- KOUTOUZIS.GR   Αναδημοσίευση  επιτρέπεται μόνο με αναφορά στην πηγή  www.koutouzis.gr .

 

Αρχή σελίδας

 

   ΚΕΝΤΡΙΚΗ   ΣΕΛΙΔΑ