Αριθμός 3816
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΟΛΙΤΕΙΑ
ΠΡΟΣ την Ναυτικήν Υπηρεσίαν
Οπισθεν του ανωτέρω βουνού της θέσεως όπου ανεγείρεται ο Εθνικός Ναύσταθμος, ευρίσκεται νερόν όμοιον μ' εκείνο του Μοναστηρίου διασκορπιζόμενον.
Βούλγαρος τις (σουγιουλτσής) τεχνίτης της καταβάσεως του νερού τούτου υπόσχεται να φέρη εν μέρας του νερού τούτου εις τον ρηθέντα Ναύσταθμον δηλαδή εις την θάλασσσν έμπροσθεν των τοίχων του Ναυστάθμου, προς χρήσιν προμηθεύσεως των πλοίων, και το άλλο εις το κέντρον ένδον του Ναυστάθμου, όπου να σχηματισθή χαβούζα με συντριβάνι δια να χρησιμεύση εις όλους τους δουλευτάς ταυ Ναυστάθμου και λοιπάς χρείας με γρόσια δεκαπέντε χιλ.
Εκτός του ότι ειναι εκ των απολύτως αναγκαίων του να είναι το νερόν εντός του Ναυστάθμου, προς χρήσιν των χρειών του ιδίου και πλοίων, είναι και νερόν, ως είρηται, υγειέστατον καθώς παρετηρήθη, και επομένως καταντά ένας στολισμός του καταστήματος τούτου.
Ως τοιούτον θεωρούσα η Επιτροπή το πράγμα, και έχουσα την πεποίθησιν ότι η Α.Ε. ο Κυβερνήτης θέλει ευχαριστηθή μεγάλως, και θέλει ευαρεστηθή να παραχωρήοη τα χρηματικά εις εκτέλεσιν του σκοπού τούτου μέσα, τα οποία θέλει ακολουθούν καθ' εκάστην εις μετακόμισιν του αναγκαιούντος νερού εις τους εν Νσυστάθμω εργαζομένους και με την ακατάπαυστον ενόχλησnν θέλει δίδει η μετακόμισίς του καθημερινώς σλλαχόθεν, καταντά το πράγμα πολλώ τω λόγω οικονομικώτερον αναφέρει τούτο προς την Υπηρεσίαν δια να ευαρεστηθή να το καθυποβάλλη υπ όψιν της Κυβερνήσεως.
Εις την ζητουμένην ποσότητα των γροσ. δέκα πέντε χιλ. εννοούνται εις βάρος των μαστόρων εκτός της εv Ναυστάθμω χαβούζας, όλα τα λοιπά έξοδα, ήτοι χανδάκια, πυραμίδαι, κιούνκια, ασβέστην, λάδι, στουπί, ημερομίσθια και λοιπά, και περιπλέον ο εις το παράλιον κατασκευασθησόμενος χσζνές με βρύσιν προς υποδοχήν του ύδατος τούτου.
Συμβάλλοντας στην συμπλήρωση των ιστορικών στοιχείων της Τροιζηνίας ο συλλέκτης αρχιτέκτονας κ. Γ. Βασιλακόπουλος με επιστολή του μας έστειλε δύο μελέτες για το νερό του Μπέλεση, που είχαν τεθεί υπ όψη του τότε δημάρχου Σπυρίδωνος Καραμάνου. Η μία του 1879 (αριστερά) από τον καθηγητή της Χημείας του Παν. Αθηνών Αναστάσιο Κ. Χρηστομάνο, (κλικ εδώ) που είχε εγκρίνει την καταλληλότητά του.. Η άλλη του 1880 (δεξιά) αφορούσε την μεταφορά του νερού και είχε συνταχθεί από τον μηχανικό Ιωάννη Λαζαρίμο, αυτόν που δημιούργησε και το Δημοτικό Θέατρο Πειραιά.
Και οι δυο μελέτες παρουσιάζουν εξαιρετικό ενδιαφέρον.
Ο Υδραίος Αρχιτέκτονας- Μηχανικός, Ιωάννης Λαζαρίμος διάσημος στην εποχή του επισκέφθηκε την πηγή του Μπέλεση τον Ιούνιο του 1879. Βρισκόταν τρία χιλιόμετρα από την ακτή του Γαλατά, σε υψόμετρο 234 μέτρα. Όπως σημειώνει στη μελέτη του η απόδοσή της ήταν ένα λίτρο το δευτερόλεπτο και θα διοχετευόταν υποθαλάσσια σε υψόμετρο 31 μέτρα στη Σφαιρία στην παλιά δεξαμενή δίπλα στην Ευαγγελιστρούλα. Αποφασίστηκε η μεταφορά με σιδηροσωλήνες 10 ατμοσφαιρών. Υποθαλάσσια το νερό θα μεταφερόταν με μολυβδοσωλήνες που τοποθετούνται εύκολα. Θα υπήρχαν δύο γραμμές ώστε αν πάθει ζημιά η μία να υπάρχει η άλλη.
Ο διάσημος για την εποχή του καθηγητής της Χημείας Αναστάσιος Κ. Χρηστομάνος είχε εκπονήσει πιο πριν 25σέλιδη μελέτη για τη χημική κατάσταση του νερού και είχε καταλήξει ότι πήγαζε από στρώματα σχιστολίθου και ότι ήταν κατάλληλο για πόση. Είχε δε εντοπίσει ότι δεν είχε αμμωνία, νιτρώδη και ελαχιστότατο νιτρικό οξύ. Το χλώριο ήταν 29 χι/γραμ. και το Θειικό οξύ 11. Το ασβέστιο ήταν 230, και το μαγνήσιο 40.
Το πρώτο υδραγωγείο μεταφοράς νερού από το Μπέλεση στον Αη Γιώργη κατασκεύασε ο εργολάβος Αθανάσιος Καλλίνικος (1843 – 1916). Αυτός διαμόρφωσε το παραλιακό κρηπίδωμα στα 1880, έκανε τη διάνοιξη του διαύλου Καλαυρίας(γεφυράκι) τον ίδιο χρόνο, και του δρόμου του Μοναστηριού, και έκτισε τη βίλλα «ΓΑΛΗΝΗ.
Τελικά το 1881, επί δημαρχίας Σπυρίδωνος Καραμάνου (γιατρού, Δημάρχου και βουλευτού), διοχετεύθηκε το νερό, από την ακτή του Γαλατά -από το Μπέλεσι -στον Πόρο, με τον υποθαλάσσιο αγωγό. Το έργο είχε σχεδιάσει ο προηγούμενος δήμαρχος Θ. Οικονόμου (1820-1888) γόνος εύπορης Ποριώτικης οικογένειας προκρίτων και αγωνιστών του ’21,
Στη δεξαμενή, στον Αγιο Γεώργιο, διαβάζουμε στην επιγραφή:
ΕΝ ΕΤΕΙ 1881
ΔΗΜΑΡΧΟΥΝΤΟΣ Σ. KΑΡΑΜΑΝΟΥ
ΔΙΟΧΕΤΕΥΘΗ ΤΟΔΕ ΤΟ ΥΔΩΡ
ΕΚ ΤΗΣ
ENΑNTI ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ
Ως τότε μετέφεραν το νερό οι νερουλάδες, από του Σακελλάρη, το Μπέλεσι, του Τομπάζη, και άλλες πηγές, και το πουλούσαν. Πολλοί, όπως είπαμε, είχαν δεξαμενές κι έπιαναν βρόχινο, ή έπαιρναν νερό από τη βρυσούλα στο συνοικισμό.
*****Στα 1930, τα νερά της Τροιζηνίας εκμεταλλευόταν και η " Επιχείρηση Υδάτων Πόρου ΠΑΠΠΑ", που υδροδοτούσε τον Πόρο. Κατωτέρω απόδειξη είσπραξης από τον καταναλωτή Ιωάννη Μαγδαληνό, έτους 1931.
Τις δεκαετίες 1930-1940 τα σπίτια στο Πόρο είχαν στις αυλές κληματαριές και γαζίες που μοσχοβολούσαν.
Οι νοικοκυρές έπαιρναν νερό και κουτσομπόλευαν από τις δημοτικές βρύσες που λειτουργούσαν ως το 1955 περίπου, ώσπου τελικά εξαφανίστηκαν γιατί λίγο πριν το 1940 άρχισαν να τοποθετούνται υδραυλικές εγκαταστάσεις στα σπίτια.
Βρύση στην Πούντα υπήρχε μπροστά στου Δεδελού, που ήταν και οι ευκάλυπτοι.
Κεντρική βρύση υπήρχε στην πλατεία Καραμάνου. Παραλιακά και δεξιά βρισκόταν το καφενείο Καραγιάννη, πιο μέσα, προς το δημαρχείο το σπίτι του Γ. Θεοφάνους με κλασική εξωτερική διακόσμηση, μετά το Δημαρχείο και η γραφική Καμάρα που κατεδαφίστηκε. Εκεί στην πλατεία υπήρχε, αριστερά, προς το ξενοδοχείο Σαραντόπουλου μια λεύκα και προς του Καραγιάννη ένας πλάτανος που σιγά-σιγά εξαφανίστηκαν.
Κεντρική βρύση υπήρχε και στην πλατεία Καποδίστρια.
ΟΙ ΓΑΛΑΤΟΥΔΕΣ ΚΑΙ ΟΙ ΜΑΝΑΒΗΔΕΣ
Μετά το 1950 πολλές οι γραφικές εικόνες που έβλεπε κανείς στα σοκάκια του Πόρου:
*** Τις «γαλατούδες», δυο γυναίκες που φορτωμένες από ένα τσίγκινο δοχείο, πούλαγαν φρέσκο γάλα στις γειτονιές.
Ο πλανόδιος μανάβης……………….....………………..….. και ο ακονιστής
*** τους πλανόδιους μανάβηδες που με το γαϊδαράκο τους, πούλαγαν την πραμάτεια τους στα στενά του νησιού. Επίσης διάφορους γυρολόγους, όπως ο καρεκλάς , ο ακονιστής κ ά. Άλλες εικόνες του νησιού που χάθηκαν-τις ίδιας εποχής- είναι οι μασκαράδες της αποκριάς που τραγουδούσαν σε «καινούρια βάρκα μπήκα και στο Γαλατά εβγήκα», τα δεκάδες αερόστατα πούφτιαχναν οι πιτσιρικάδες, το ποδόσφαιρο στην Πούντα,κάτω από τον Αη Γιάννη, ο πετροπόλεμος στους μύλους, κάποιες καντάδες, νυχτερινές βαρκάδες με τραγούδια στο ήρεμο τότε λιμάνι, οι ήρεμες βόλτες στην παραλία και το νυφοπάζαρο, με τις κλεφτές ματιές των νέων, και πολλές άλλες γραφικές εικόνες.
Επίσης διάφοροι γραφικοί τύποι όπως ο Γιώργος Ταπεινός, που σφύριζε στα καράβια στο λιμάνι σαν λιμενάρχης, ο Βαγγέλας, η Γιαννούλα η «Γάτα» ( λεγόταν ότι κατά την Κατοχή έτρωγε γάτες για να ζήσει κι είχε, πράγματι, μια «γατίσια όψη») κ. ά. για πολλά χρόνια όλα αυτά.
© ΤΡΟΙΖΗΝΙΑ- KOUTOUZIS.GR Αναδημοσίευση επιτρέπεται μόνο με αναφορά στην πηγή www.koutouzis.gr .