Προσαρτημένο  στο   http://www.koutouzis.gr/agonistes.htm

                   Ο  ΟΠΛΑΡΧΗΓΟΣ  ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ  ΜΕΞΗΣ  1795 -  1831

         Με την ευκαιρία  της εκδήλωσης  που οργάνωσαν  2/8/15  ο Σύλλογος Γυναικών Πόρου «Η Ποριώτισσα», ο Δήμος Πόρου και ο Διευθυντής της Δημοτικής Βιβλιοθήκης Γιάννης Μανιάτης,   γύρω από τα γεγονότα που διαδραματίστηκαν την τριετία 1828-1831, ας δούμε ποιος ήταν  ο οπλαρχηγός, κατ άλλους  «στρατιωτικός  διοικητής του Πόρου» αν και δεν είχε οριστεί  από  τον Καποδίστρια.

       Η Τροιζηνία απελευθερώθηκε νωρίς, χάρις στον Επίσκοπο Δαμαλά, Ιωνά, αρχές Απρίλη του 1821, αλλά και τους οπλαρχηγούς Χριστόδουλο, Γεώργιο και Δημήτριο  Μερτίκα Μέξη, καθώς και στον Γεώργιο Κριεζή, που έδωσαν το σύνθημα της Επανάστασης.

      Ο Χριστόδουλος Μέξης  γιος του Μερτίκα γεννήθηκε το 1795. Πολύ νωρίς μυήθηκε στη Φιλική Εταιρία, και συμμετείχε με μεγάλο ζήλο στην προετοιμασία του Αγώνα.

       Λίγο πριν από την έναρξή του, γέμισε μία σκούνα με πολεμoφόδια και την έστειλε στον Αλμυρό της Σπάρτης, για να ενθαρρύνει τους Μαυρομιχαλαίους που δίσταζαν ακόμη.

       Μετά πήγε στην Πελοπόννησο, συνάντησε τον Παπαφλέσσα και συνεργάστηκαν στην προετοιμασία της Επανάστασης. Κατόπιν επισκέφθηκε τις Σπέτσες, τον Πόρο και την Αίγινα και εμψύχωσε τους κατοίκους των νησιών και ανέλαβε αρχηγός εκστρατευτικού σώματος κυρίως Ποριωτών.

      Πήρε μέρος σε πολλές σημαντικές μάχες και μισθοσυντήρησε το πολεμικό του σώμα, με δικά του έξοδα. Για την προσφορά του στον Αγώνα, ο Παπαφλέσσας,  τoν ονόμασε τιμητικά στρατηγό. Μέ την έγκρισή του βοήθησε  τον Κολοκοτρώνη με 200 Ποριώτες. 

Λίγο πριν το ξέσπασμα της Επανάστασης, ο οπλαρχηγός του Πόρου Χριστόδουλος Μέξης,   έμπιστος του Παπαφλέσσα που είχε αναλάβει τη χωρίς χρονοτριβή υποκίνηση και οργάνωση του μεγάλου ξεσηκωμού  μίσθωσε την ποριώτικη σκούνα «ΔΗΜΗΤΡΑ» της οικογενείας Μάνεση για να φέρει ένα μεγάλο και πολύτιμο φορτίο μπαρουτιού με ένα παράτολμο και γεμάτο κινδύνους ταξίδι, από το Αϊβαλί και τη Σμύρνη στον Αλμυρό Μάνης, τη σημερινή Βέργα, για τους εξεγερμένους του Μωριά. Αποτέλεσμα ήταν και η άμεση απελευθέρωση της Καλαμάτας στις 23 Μαρτίου 1821, πριν μάλιστα και από την επίσημη έναρξη του Αγώνα στις 25 Μαρτίου.

Το   Μάρτη   του  2017  ο  Δήμος  Καλαμάτας   οργάνωσε   18-19  Μάρτη εκδήλωση  προς  ιμήν του  με  τίτλο  "ο δρόμος  του  μπαρουτιού"

       Στην εκστρατεία της Κορίνθου, που πήρε μέρος, σκοτώθηκε ο αδελφός του Γιώργος.

 

      Το 1825, βρίσκεται με το πλευρό του Λόντου και του Ζαϊμη.

        Ο  Χριστόδουλος Μέξης το   χειμώνα του 1825  πήρε μέρος στη  μάχη  του Κρεμμυδίου. Τότε    ο Ιμπραήμ αποβιβάστηκε στη Μεθώνη. Οι Έλληνες   ήταν διαιρεμένοι σε δύο στρατόπεδα. Οι πρόκριτοι της Πελοποννήσου, που παραμερίστηκαν από τους νησιώτες και τους Στερεοελλαδίτες στο   Εκτελεστικό σώμα, με σύμμαχο και τον Κολοκοτρώνη, δεν αναγνώρισαν τη νέα κυβέρνηση μετά τις εκλογές του 1824 και καλούσαν το λαό σε ανταρσία.

         Οι Ρουμελιώτες εισέβαλαν στην Πελοπόννησο, προκαλώντας καταστροφές, και έπιασαν τους προκρίτους της Πελοποννήσου μαζί με τον Κολοκοτρώνη και τους φυλάκισαν στην Ύδρα. Το ίδιο έκαναν και στον Οδυσσέα Ανδρούτσο, όπου τον φυλάκισαν στην Ακρόπολη και μάλιστα στη συνέχεια τον δολοφόνησαν μέσα στη φυλακή του.

     Έτσι δεν μπόρεσαν να σταματήσουν τον Ιμπραήμ στο να αποβιβαστεί στην Πελοπόννησο. Τότε η κυβέρνηση διόρισε αρχηγό τον πλοίαρχο Σκούρτη για να αντιμετωπίσει τον Ιμπραήμ, αν και η σύγκρουση δεν θα γινόταν στη θάλασσα, αλλά στην ξηρά. Η περιοχή Γλυκοριζάκι Κρεμμυδίων   Μεσσηνίας  ήταν εντελώς ακατάλληλη για τις ελληνικές δυνάμεις.

      Ο πλοίαρχος Σκούρτης δεν γνώριζε πολλά πράγματα από πολέμους ξηράς και οδήγησε τα ελληνικά στρατεύματα να δώσουν μάχη στη μέση στον κάμπο. Μάλιστα υπήρξε και διαφωνία  για το πώς θα παραταχθούν στη μάχη οι ελληνικές δυνάμεις,   ανάμεσα στο Σκούρτη και Καραϊσκάκη. Έτσι εύκολα ο Ιμπραήμ διέλυσε το στρατό του Σκούρτη στη μάχη στο Κρεμμύδι και ανενόχλητος κατέλαβε τη Μεσσηνία.

       Στην μάχη αυτή παρατάχθηκε ελληνικός στρατός υπό τον Υδραίο διοικητή Δ. Σκούρτη, μαζι με Καραϊσκάκη, Μπότσαρη, Παπατσώρη,  Τζαβέλα,  Γεωργιάδη,  Βάρβογλη, Δεμπεγιωτη, Μέξη κ,ά,  Λόγω κακής παράταξης, οι Έλληνες περικυκλώθηκαν και μετά από απώλεια 450 αντρών αναγκάστηκαν να υποχωρήσουν.

          Επί  Καποδίστρια  ο Χριστόδουλος Μέξης  πήρε μέρος  στην   Δ' Εθνοσυνέλευση   που  έγινε στο  Άργος από τις 11 Ιουλίου έως τις 6 Αυγούστου 1829 δυο χρόνια μετά την Γ' Εθνοσυνέλευση της Τροιζήνας ως εκπρόσωπος  της πόλης του  Πόρου μαζί με τον Δημήτριο  Σταμάτη.

 

                             ΙΩΑΝΝΗΣ ΜΕΞΗΣ  ( από   το  Λάμποβο  της  Β.  Ηπείρου)

                             Ι                                              Θεόδωρος      Νικόλαος               

                           ΜΕΡΤΙΚΑΣ  ΜΕΞΗΣ        ΓΙΑΝΝΗΣ- ΧΑΤΖΗΓΙΑΝΝΗΣ          ΜΕΞΗΣ  

                    │                                 │          ( Ναζίρ  Σπετσών   1818)- 1754-1844

                     │            Καρράς+  Κόρη

       ΜΕΞΗΣ  Χριστόδουλος + Αικατερίνη                                       Γεω. ΚΑΡΑΔΗΜΑΣ

               (1795-1831)   │   Παπαδοπούλου ή Μουρτογιάννη από Καλάβρυτα          

                   Κόρη 1830)...........................+...........................................Καραδήμας

                            (1860)................................................

                             (1890).................................................

                            ( 1910).................................................

                              (1930)....................................................Δημήτρης Καραδήμας

                                                                                                  +  Βασιλική  Κ.   Μέλλου

 

        Ο Χριστόδουλος είχε παντρευτεί  την  Αικατερίνη Παπαδοπούλου ή Μουρτογιάννη από Καλάβρυτα          κόρη  του     Ιω. Παπαδόπουλου ή  Μουρτογιάννη  και της   συζύγου  του  Συριανής .  Ο Ιωάννης Παπαδόπουλος ή Μουρτογιάννης ήταν πολιτικός του 1821. Ο Μουρτόγιαννης ήταν από τους πρώτους αγωνιστές  των Καλαβρύτων   και χρησίμευσε πολύ στον αγώνα με πολλές χρηματικές δωρεές και με άλλα μέσα. Έπειτα διατηρούσε την εσωτερική ενέργεια της επαρχίας και έκανε προμηθεύσεις για τον πόλεμο.

       Με την Αικατερίνη ο Χριστόδουλος απέκτησε  το 1830 μία  κόρη  που όταν μεγάλωσε παντρεύτηκε το γιο του Ποριώτη  αγωνιστή  Γεωργίου  Καραδήμα. Το σπίτι  του στην  Πούντα, μαζί με το Κιζανέϊκο.  Οι Γεώργιος Καραδήμας  και  Αντώνιος Κιζάνης  συγγενείς   του Μέξη, τιμήθηκαν  με μετάλλιο από τον Οθωνα. Λέγεται  μάλιστα ότι   ο Καραδήμας  είχε  πολεμικό  πλοίο, που έδρασε στον Αγώνα.  Σ αυτό το γεγονός αποδίδεται  και η ανεύρεση 5 κανονιών του 21, μπροστά  στο σπίτι Κιζάνη-Καραδήμα (χτίστηκε το 1854)  στην Πούντα, κατά την εκσκαφή  της παραλίας. Από  αυτά τα κανόνια  έχουν   τοποθετηθεί  δύο   στην  προτομή  του  Καποδίστρια, μπροστά στο Γυμνάσιο, ενώ άλλα έγιναν  «δέστρες»  πλοίων.

      Αλλά ο Χριστόδουλος Μέξης  ήταν πολύ νέος  για να είναι και συνετός.  Το 1831, παρασυρθείς από τους Υδραίους, ξεσήκωσε τους κατοίκους του Πόρου εναντίον του Καποδίστρια, και συνέπραξε  με τον Μιαούλη στην κατάληψη του εθνικού στόλου. Εδωσε  σκληρή μάχη υπερασπίζοντας το νησί - για να μπορεί ο Μιαούλης να κινείται ελεύθερα -, αλλά τελικά σκοτώθηκε στις 27 Ιουλίου 1831  σε ηλικία   36  ετών.


    Οι Ποριώτες τον έθαψαν στο εκκλησάκι της Θεοτόκου, στο Καστέλι.

            Τότε ο « Απόλλωνας» της Υδρας έγραψε :

            « Θρηνεί απαρηγόρητος ο Πόρος, κλαίει πάσα αληθώς Ελλην καρδία, πικρότατα    τον θάνατον του νέου στρατηγού   Χριστόδουλου Μέξη, του   οποίου  ο   βραχίων    δεν έμεινεν  αργός  εις  την  κατά  των  τυράννων  πάλην. Ο τάφoς του θα είναι το    μεγαλύτερον μαυσωλείον της δόξης του Πόρου».

           Ο  Χριστόδουλος είχε δύο αδέλφια το Γιώργο και το  Δημήτριο,  διέθεσαν χρήματα  για τον αγώνα και  έπεσαν ο πρώτος   στην Κόρινθο και ο  δεύτερος στην Τρίπολη.

            Οι Θεόδωρος και Νικόλαος Μέξης  παιδιά  του Ιωάννη Μέξη  διέθεσαν τα πλοία τους.

 

           Ο ταγματάρχης  Ιωσήφ Αμπάτης  (πρόγονος του  Μπάτη)

 

         Φίλος  του Χριστόδουλου Μέξη   ήταν  και ο    και  ο φερόμενος  ως φιλέλληνας,   Ιωσήφ  Αμπάτης γενναίος πολεμιστής  από το Βονιφάτιο της  Κορσικής, Κεφαλλονίτικης  καταγωγής, στρατιωτικός που εντάχθηκε  στο στρατό  του Φαβιέρου.    Όμως   ο Ιωσήφ (Γκιουζέππε)  Αμπάτης   έκανε το λάθος να πάρει μέρος  στη  διένεξη  Υδραίων - Καποδίστρια. Συντάχθηκε με τον Μιαούλη όταν, ταγματάρχης τότε, διοικούσε το ναυτικό οχυρό του Ναυστάθμου στο νησάκι Μπούρτζι.   Κι όταν ο  Μιαούλης  ανατίναξε τα πλοία,   ανατίναξε το φρούριο  του Ναυστάθμου στο νησάκι του Αγ. Κων/νου – Μπούρτζι.  Όμως τελικά  ανακαλύφθηκε από τα κυβερνητικά στρατεύματα του Καποδίστρια, όταν έκαψαν πολλά σπίτια στον Πόρο,  μέσα στο Βρετανικό προξενείο της πόλης  του Πόρου, τα   οποία τον συνέλαβαν  και τον έστειλαν   σιδηροδέσμιο στο Ναύπλιο.     Μετά τον Αγώνα  παρέμεινε στην Ελλάδα  και έφτασε μέχρι του βαθμού του Συνταγματάρχη. Το  Ελληνικό   Κράτος  βοήθησε τον Αμπάτη  να πάρει  μια μεγάλη έκταση  στην Καλλονή  Τροιζηνίας   για την προσφορά του στην Ελλάδα.           

  ****  Ο Ιωσήφ  Αμπάτης  προερχόταν  από οικογένεια ευγενούς καταγωγής, η αφετηρία της οποίας ανιχνεύεται στην αρχαία πόλη του Αιακίου της Κορσικής και της Ιταλίας. Λέγεται ότι οικογενειακή της επιγραφή, επί Ρωμαϊκής περιόδου, είχε εντοπιστεί στην αρχαία Δήλο. Υπήρξε όμως σχέση και με την Κεφαλονιά, στην  οποία απαντάτε το  επώνυμο  αυτό - πήγαν μερικά μέλη της.   

      Μερικά μέλη της οικογενείας  αυτής  έφθασαν  στην Πελοπόννησο το 1821 από αγάπη προς την Ελλάδα για να συμμετέχουν στον πόλεμο για την εθνική μας ανεξαρτησία, όπου ηρωικά αγωνίστηκαν συνεισφέροντας και οικονομική βοήθεια.

     Ο  συνταγματάρχης του Μηχανικού   Ιωσήφ Αμπάτης   μεταξύ άλλων διηύθυνε τα οχυρωματικά έργα στα Δερβενάκια, στο Ναύπλιο, την Τρίπολη, την Μονεμβασιά ενώ πολέμησε στο Πέτα, στη Γραβιά, στην Ακρόπολη κ.α.

      Απόγονος  του Ιωσήφ Αμπάτη ήταν   ο  στρατηγός Ναπολέων Σωτίλης  που διακρίθηκε στους Βαλκανικούς Πολέμους οργανώνοντας και διευθύνοντας ο ίδιος την ηρωική 7η Μεραρχία, γνωστή ως "Αήττητος", γεγονός για το οποίο τιμήθηκε με τον παράσημο του "Ταξιάρχη του Βασ. Τάγματος του Σωτήρος".    

       Εγγονή  του Ναπολέοντα Σωτίλη  είναι  η   γνωστή γλύπτρια -   ζωγράφος   Λίζα Σωτίλη.

 

                                                                                        Κοπυράϊτ:  ΒΑΣΙΛΗΣ  Π.   ΚΟΥΤΟΥΖΗΣ

                                                                                                      Δημοσιογράφος- ερευνητής

                                                                                                                        5-8-15

©  KOUTOUZIS.GR   Αναδημοσίευση  επιτρέπεται μόνο με αναφορά στην πηγή  www.koutouzis.gr .