ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΥΡΩ ΑΠΟ ΤΟ ΜΟΔΙΟΝ ή ΜΟΔΙ

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΥΡΩ ΑΠΟ ΤΟ ΜΟΔΙΟΝ ή ΜΟΔΙ

Συνημμένο στο http://www.koutouzis.gr/kalavria.htm

Η λέξη Μόδι, όσο κι αν σηματοδοτεί σήμερα το γνωστό μας νησάκι απέναντι από την Καλαυρία, από τη μακρινή αρχαιότητα έπαιξε μεγάλο ρόλο στη ζωή των ανθρώπων.

Βέβαια σήμερα υπάρχουν και χωριά με την ονομασία ΜΟΔΙ, στα Χανιά Κρήτης, στην Τιθορέα Λοκρίδας, στο νομό Θεσσαλονίκης, κοντά στα Μετέωρα, στη Χαλκηδόνα της Μ. Ασίας και αλλού.

Υπάρχει ακόμα και το ΧΙΛΙΟΜΟΔΙ Κορινθίας. Δηλαδή χίλια μόδια.

Όμως ήταν μια πολύ διαδεδομένη λέξη και πρέπει κατά την αρχαιότητα να σήμαινε πολλά:

Ο μόδιος αναφέρεται από τους Ορφικούς (1400 π.Χ), και από τον Ομηρο.

Ακόμη ο μόδιος αναφέρεται και στο κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο - ε 14-19.

Το μόδιο, μόδι, μόδια, ήταν μέτρο χωρητικότητας (δημητριακών, ελιών κλπ).

Ποιο συγκεκριμένα το μόδι ήταν:

Χανιά: Μέτρο σιτηρών και ξηρών γενικά, ίσο με 8,75 λίτρα.

Λέσβος: Μονάδα μέτρησης ελαιοπαραγωγής, ίσο με 500 οκάδες ελιές.

Χίος: Μέτρο υγρών και γεννημάτων .

Ηταν επίσης μέτρο επιφανείας, του οποίου η αξία μπορεί να διαφέρει πάρα πολύ από τόπο σε τόπο. Κατά μία εκδοχή, ένας μόδιος γης ήταν η έκταση που μπορούσε να σπαρθεί με ένα μόδιο σιταριού.

Κατ άλλη εκδοχή το μόδι σαν μέτρο επιφανείας, με την υποδιαίρεσή του έχει ως εξής: ένα μόδι ίσο με 8 μουτζούρια ή 3200 τ. οργιές ή 5856 τ.μ.

Συνήθως ο μόδιος γης βρίσκεται περίπου 940 τετρ. μέτρα. Οσο και το μήκος της βραχονησίδας Μόδι.

Από αυτό ως φαίνεται πήρε το όμά του το νησί, στο οποίο υπήρχε διαμετακομιστικό κέντρο όλης της περιοχής όπου εχρημοποιείτο πολύ αυτή η μονάδα μέτρησης. Εκεί έφερναν ελιές από την Καλαυρία που πριν από τα πεύκα ήταν γεμάτη ελαιόδενδρα, αλλά και την Ανατολική Τροιζηνία με την οποία το Μόδι ήταν ενωμένο. απομένει να βρεθεί εκεί και κάποιο α;ρχέγονο λιτρίβι= πατητήρι όπως των Μεθάνων που φθείρεται έξω από το Μου ουσείο του Πόρου. Εχει βρεθεί ένα στην ΚΑΛΑΥΡΙΑ στη θέση Καμάρα.

Ηταν επίσης μέτρο μήκους ίσο προς 200 οργιές.

Το 750 π.Χ., όταν ο τύραννος του Αργους Φείδων, έκοψε τα πρώτα αργυρά νομίσματα της Ευρώπης, δραχμές, στην Αίγινα, και τα επέβαλε σ ολόκληρη την περιοχή Αργολίδας, αποσύροντας τους οβολούς, -6 οβολοί= 1 δραχμή-, επέβαλε την ομοιομορφία μέτρησης εκτάσεων και βάρους (μέτρων και σταθμών). Αλλά δεν επεκράτησαν.

Στην αρχαιότητα για τον καθορισμό των μονάδων αρχικά λαμβανόταν ως αφετηρία το ανθρώπινο σώμα. Ο Ιπποκράτης και οι μετά από αυτόν για μονάδες όγκου χρησιμοποίησαν τους όρους: χειροπληθής, χειροπληθιαίος (ό,τι γεμίζει το χέρι), δραγμίς, όσο λαμβάνεται από τρία δάκτυλα, «όσον αστράγαλον» (όσον το μέγεθος ζωικού αστραγάλου), «μαγίς» (ψίχουλο). Επίσης, γινόταν συγκρίσεις με κόκκους φασολιού, «όσον κυάμου» και υπήρχαν και κάποιες αόριστες εκφράσεις, όπως «ολίγον», «πολύ» κλπ. Τα μέτρα και τα σταθμά ήταν διαφορετικά στις διάφορες πόλεις της Ελλάδος.

Για δοχείο μάζας χρησιμοποιούσαν το λιτραίον κέρας, -λίτρο.

Το μόδι χρησιμοποιούσαν και οι Ρωμαίοι. Το μόδι σαν ρωμαϊκό μέτρο σιτηρών ισούται με 8,75 λίτρες

Το μόδι αναφέρεται και σαν μονάδα μέτρησης παραγωγής λαδιού. 1 μόδι ελιές = 500 οκάδες λάδι = 640 kgr.

Στη Λέσβο π.χ. χρησιμοποιούσαν το μόδι στον ελαιόκαρπο και ισούται με 500 οκάδες. Επειδή όμως το μόδι σε κάθε τόπο έχει διαφορετικό βάρος, πιστεύεται πως ισούται περίπου με 300 λίτρες. Η ενετική λίτρα έχει 16 οργιές, ίσες με 477 γραμμάρια.

Ο μόδιος κατά η βυζαντινή περίοδο ήταν μονάδα μέτρησης χωρητικότητας πλοίων.

Σχετικά με το τονάζ, έγγραφα μας λένε πως το πλοίο, σήκωνε τόσες χιλιάδες και σε κάποιο σημείο, 15 χιλιάδες δηλ. 16 μόδια.

Το 960 μ.Χ. ο μόδιος εχρησιμοποιείτο στο Βυζάντιο Αναφέρεται σχετικά :«Το σιτάρι το 960 είχε την ίδια τιμή που είχε και το 1014 (1, 85 χρυσά φράγκα ο μόδιος), όλα όμως τα άλλα είδη ήταν πιθανώς πέντε ή έξι φορές φθηνότερα. Ο Νικηφόρος Α΄ προσπάθησε να κρατήσει χαμηλά τις τιμές, περιορίζοντας την ποσότητα του νομίσματος που κυκλοφορούσε» (Βυζαντινός πολιτισμός, εκδ. Γαλαξίας, σ. 199).

Και μια ακόμη γεωργική αναφορά:

"'Aλλο περιβόλι με το χωράφι το λεγόμενο Αριβάλη, που είναι δρυμός του κτήματος Ολύνθου. Λιβάδι του κτήματος (εκτάσεως) περίπου 40 μοδίων (ο μόδιος ισοδυναμούσε με 889 ως 1280 τ.μ.). Σπόρος για σπορά που βρέθηκε στο κτήμα: σιτάρι 260 μόδιοι (εδώ ο μόδιος είναι μέτρο όγκου, που τυπικά δεχόμαστε ότι ισοδυναμεί με 20 περίπου κιλά), κριθάρι 150 μόδιοι, φάβα 5 μόδιοι, λιναρόσπορος 5 μόδιοι [...] Δύο ζευγάρια βουβάλια και ένα ζευγάρι βόδια που βράθηκαν και παραδόθηκαν (στον Ανδρόνικο), δύο άροτρα με όλο τους τον εξοπλισμό [...] Όσο για τους δούλους, κανείς, επειδή έχουν πεθάνει [...] Οι πάροικοι του κτήματος της Βάρεως: Γεώργιος ο Τσικός, έχει γυναίκα 'Aννα, γιο Ιωάννη, (χωράφι) ενός βοδιού, ακτήμων (η πτωχότερη κατηγορία χωρικού τον 11ο αιώνα), (πληρώνει φόρο) ενάμισυ (χρυσό) νόμισμα [...] 'Aννα, χήρα του Χασάνη, έχει κόρη Μαρία, γαμπρό Λέοντα, ένα ζευγάρι (βόδια), μια φοράδα, (φόρο) τρία νομίσματα. Μιχαήλ Χηνάριος, έχει γυναίκα 'Aννα, ένα ζευγάρι (βόδια), τρία αργά (βόδια δηλαδή που δεν δουλεύουν), μια φοράδα, ένα γαϊδούρι, 14 χοίρους, (φόρο) τρία νομίσματα και δέκα μιλιαρίσια (αργυρό νόμισμα που ακόμη εκείνη την εποχή ήταν το 1/12 του νομίσματος)".

Miklosich, F.-Mueller, J., Acta et diplomata graeca, 6:6 κ.ε., Βιέννη 1860-90 (μετάφραση Δημήτρης Τσουγκαράκης).

Παραδοσιακό αλώνισμα. Από το σάϊτ http://arcadia.ceid.upatras.gr

Η λέξη μόδι εχρησιμοποιείτο επίσης στην λαϊκή ευχή των επισκεπτών ή διαβατών προς τον ιδιοκτήτη αλωνιού. Κατά την παράδοση, όταν ο αλωνιστής ξεκουραζόταν στο αμπλήκι, - ένα δέντρο που υπήρχε φυτεμένο κοντά στο αλώνι γι’ αυτό το σκοπό- , οι ξένοι που τυχαίνει να περάσουν, του εύχονταν: «Ώρα καλή, χίλια μόδια», ή «Χίλια μόδια, και το αγώι χώρια». Η «χίλια μόιδα κι οξου ο σπόρος» ή «χιλιομοδίες».

Η λέξη χρησιμοποιείται και στην περίφημη μετάφραση της Οδύσσειας από τους Ν. Καζαντζάκη - Ιω. Κακριδή .

Ισως από αυτή την ευχή να πήρε το όνομά του το Χιλιομόδι Κορινθίας.

Ακόμη το μόδι λεγόταν και για έναν που έτρωγε πολύ: «τρώει ένα μόδι».

Σήμερα το μόδι χρησιμοποιείται στις συναλλαγές με την Κίνα. 1 μόδι ίσο με 8,75 λίτρα .

Απ όλα όσα προαναφέραμε, προκύπτει ότι η ονομασία Μόδι, αρχαϊκή, Ρωμαική ή Βυζαντινή, είχε πέραν των άλλων, και μεγάλη εμπορική σημασία. Οπως αποδεικνύεται μεγάλη και σημαντική και η ζωή πάνω στο Μόδι.

Αρχή σελίδας

Κεντρική σελίδα